Godfried B. herleeft, met zijn borrelglas en zijn Bommeljas

Door: Karin Veraart

Wat was dat ook weer, dat gedoe toen met Rottumerplaat. Langzaam komt het terug: Godfried Bomans, een week lang op een onbewoond eiland. Gek werd-ie. Live te volgen via het radio-programma van Willem Ruis.

'Je had gelijk', zegt Bomans nu tegen zijn vrouw. 'Ik had het nooit moeten doen'.

Hij is dood, zij gaat stug door met het inpakken van zijn spullen, in grote kartonnen dozen. Zijn Bommeljasje met borrelglaasje in het borstzakje. Schoenen, een tas. Dickensvertalingen. En nog iets, iets dat ze niet eerder zag.

Even herleeft Godfried Bomans, in de nieuwe voorstelling van Guusje Eijbers. Zijn geest is terug op aard, onmiskenbaar: hij zegt de dingen die hij zei, en de dingen die hij misschien wel had willen zeggen. Tegen ons, het publiek, en tegen zijn vrouw.

Hier ligt Godfried - een opgewekt mens, dat had ze best op zijn zerk mogen zetten, zegt hij. Ze heeft het niet gedaan.

In eerste instantie op touw gezet in de Haagse Julianakerk, is Godfried een locatievoorstelling die wil gaan reizen: ze is niet, als eerdere producties van Eijbers, gebonden aan een plek. Het decor van dozen, die van een zolder pardoes in een decor voor een tuinfeest, een zaaltje in Zutphen, een zestiger-jarenflat of een tv-scherm veranderen, is wendbaar en doordacht als de scènes zelf.

Reinier Bulder is Bomans zoals die in het geheugen gegrift staat, met dat zwartomrand brilletje en dat borrelglas. Met die stem.

Soms overtuigd van zijn eigen brille, maar vaker onzeker, boos op de (literaire) wereld, boos op zijn vader, boos op zichzelf, en ondanks zichzelf af en toe onnavolgbaar grappig. Gitta Fleuren is de vrouw die om hem rouwt, boos is op hem, die geheugen, geweten en aangeefster is. Hij herleeft in haar gemijmer, en gaat een eigen leven leiden.

Het is een leven waarin zij op haar beurt terugkeert; als zijn echtgenote, of als een vermeend verleidster in roze négligé.

En ja, het is een opgewekte voorstelling, met krachtige fragmenten, citaten, flarden en impressies en een weemoedige ondertoon. Arme Godfried Jan Arnold Bomans, die een naam kreeg zo zwaar dat hij er haast onder bezweek, die vederlicht materiaal de wereld instuurde, en zich heftig kwaad kon maken over zijn reputatie van lichtgewicht. Fijn dat hij even terug is.

Want, om met hemzelve te spreken: is er ooit een nieuwe Bomans opgestaan, soms? Nou?

Bron:
De Volkskrant
28 mei 2001