In de vorige aflevering van De Kaap plaatsten wij een verslag van Andrea Kuiken over haar excursie naar Rottumeroog. Zij maakte die excursie in het kader van het profielwerkstuk dat zij over het eiland heeft geschreven aan het Augustinus College in Groningen. Voor het werkstuk heeft Andrea een dikke voldoende gekregen en ze heeft –mede daardoor– haar Atheneum diploma behaald. Inmiddels is ze begonnen met de studie International Economics and Business aan de Rijksuniversiteit van Groningen.
Verderop een aantal fragmenten uit het werkstuk over minder bekende onderwerpen.

Een werkstuk over een klein eilandje

Door: Andrea Kuiken

“Op 11 augustus vroeg de redactie mij om een stukje te schrijven voor deze uitgave van De Kaap. Dit heb ik heel enthousiast aangenomen en het resultaat is deze tekst.
Maar eigenlijk begon dit alles al veel eerder.”

Onderwerp
In mei 2005 kreeg ik op school al uitleg over mijn profielwerkstuk (dit moet elke eindexamenleerling maken, anders mag er niet worden deelgenomen aan het centraal examen). Als onderwerp heb ik na lang nadenken Rottumeroog gekozen, omdat wij thuis al een redelijke hoeveelheid aan informatie hadden over dit eilandje. En aangezien ik deze informatie allemaal al een keer had uitgetypt, wist ik dus ook wel wat over dit onderwerp. Maar dan zit je met het volgende probleem, want wat wil je over Rottumeroog vertellen, het is een klein eilandje met een grote geschiedenis.

Na overleg met mijn docenten was het plan om de geschiedenis te beschrijven, maar als belangrijkste doel had ik om te laten zien waarom het eiland niet meer bewoond is. Hiervoor zou ik een aantal voogden met elkaar vergelijken en dan in het bijzonder hun werkomschrijving en de inkomsten en uitgaven.

Waar heb ik gezocht?
De eerste plaats waar ik ben gaan zoeken zijn de Groninger Archieven. Hier zijn alle brieven van de familie Toxopeus opgeslagen. Daarnaast hebben ze hier heel veel krantenartikelen en artikelen uit tijdschriften die over Rottumeroog gaan. Verder heb ik contact gezocht met de SVRR en Staatsbosbeheer. En omdat de gegevens van voor de familie Toxopeus in het archief van museum het Hoogeland zitten, heb ik ook daar contact mee gehad. Dit was echter wel het punt waar het tegen begon te zitten met het werkstuk.

Museum het Hoogeland in Warffum heeft wel heel veel brieven en dergelijke die door de voogden van Dijk zijn geschreven, maar door de ouderdom van deze stukken en de vele jaren dat het in een schuur heeft gelegen zijn ze vaak onleesbaar. Na overleg met mijn leraar hebben we besloten dat dit te veel tijd in beslag zou nemen om nog in het werkstuk te verwerken. Ik had er namelijk al een 85 uur inzitten en de uiterste inleverdatum kwam wel in zicht.

Veel uren
In totaal heeft het werkstuk ruim negentig uur in beslag genomen, voor zover ik de tijd heb bijgehouden. Onbewust ben je er toch meer en vaker mee bezig dan dat je aan tijd bijhoud, het is bij mij nog wel eens zo dat ik tussendoor denk even snel iets te doen.

Excursie
Het leukste aan dit werkstuk vond ik eigenlijk toch de excursie naar het eiland toe. Van school kon ik vrij krijgen voor een dagje Rottumeroog. We hadden heel erg veel geluk met het weer, want ondanks dat het best fris was, scheen de zon en was de boottocht al geweldig. Het leuke vond ik dat wat ik werkelijk van Rottumeroog zag niet voldeed aan mijn beeld er van. Omdat het een onbewoond eiland in Nederland is verwacht je dat het niet veel voorstelt en dat het er maar saai is. Maar er is nog best veel te zien op dat kleine eilandje en zomers met een redelijke temperatuur heeft het volgens mij bijna de uitstraling van een Caribisch eiland (alleen de palmbomen ontbreken). Ik kon me na de excursie ook veel beter voorstellen hoe de voogden daar moeten hebben geleefd. Er is echt niks op het eiland (de voogden hadden natuurlijk wel hun tuin en vee) waardoor ze voor veel dingen afhankelijk waren van het vaste land. En toch zou het voor mij (netzo min als voor de voogden) volgens mij helemaal geen straf zijn om op Rottumeroog te moeten zijn.

Na de excursie vond ik het heel leuk hoe mensen/leraren reageerden. Vooral verbaasd dat je naar een onbewoond eiland bent geweest, maar vaak ook enthousiast als je er over verteld. En regelmatig heb je iemand die denkt er wat van te weten en de slimme opmerking maakt: “Rottumeroog, daar heeft Jan Wolkers gezeten.” Standaardantwoord: “Nee, dat was Rottumerplaat.”

Vakantieoord
Wat mij tijdens het zoeken naar informatie heel erg opviel was dat er zo veel verschillende instellingen zijn die zich met het eiland bezig houden en dat er ook heel veel mensen zich interesseren voor het eiland. Het verbaasde me vooral hoeveel bewoners het eiland heeft gehad en dat er waarschijnlijk zelfs een tijd een plan is geweest om er echt een vakantieoord van te maken. Achteraf bekeken vind ik zelf dat het maar goed is dat dat niet is gebeurd, want dan zouden we nu een mooi stuk natuur en geschiedenis moeten missen. In plaats daarvan zouden we nu dan het zesde Waddeneiland hebben…

De Kaap
Najaar 2005