Verstandig beheer

Het bestuur heeft de visie weergegeven in een aantal stellingen, voorstellen en adviezen, die verder in detail worden uitgewerkt. Rode draad door het beleidsstuk is dat de verschillende partijen binnen de BAKR open moeten staan voor elkaars standpunten en met respect voor de diversiteit aan meningen moeten omgaan. In onze visie kan het dan ook nooit zo zijn dat één van de betrokken instanties zijn mening kan ‘doordrukken’ of dat partijen worden geconfronteerd met plotselinge besluiten. Het benutten van de diversiteit kan alleen maar leiden tot betere inzichten en een gedragen beleid.
De visie van de SVRR is gerangschikt volgens vier pijlers, die hieronder worden toegelicht.

Over beleid
SVRR beveelt aan het beleid met betrekking tot Rottum te herijken en zonodig te herformuleren

Nu de BAKR op het punt staat een nieuw advies uit te brengen aan de betreffende minister cq staatssecretaris, is het moment daar om het bestaande beleid te herijken aan nieuwe inzichten en aan de ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Al was het alleen maar omdat de nieuw op te stellen beheersregeling, net als zijn voorgangers, langjarig van kracht zal zijn.

Bij het opstellen van dit beleid dient rekening te worden gehouden met onder andere:

• de relevante wet- en regelgeving, zoals Natuurwet, Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn

• de door de overheid vastgestelde uitgangspunten in de Planologische kernbeslissing en de Nota Waddenzee

• afspraken die zijn gemaakt in het Trilateraal Waddenoverleg

• relevante adviezen van de Raad voor de Wadden

• de inzichten zoals die in de maatschappij bestaan omtrent beheer van natuurgebieden

• de inzichten zoals die bij de verschillende deelnemers van de BAKR bestaan

Op grond van dit nieuwe beleid moeten concrete doelstellingen worden geformuleerd worden, die voor iedereen duidelijk zijn en doeltreffende, zinvolle monitoring mogelijk maken.

Verder beveelt de SVRR aan de inrichting en het takenpakket van de BAKR te evalueren en zonodig bij te stellen. Naar onze mening zou bijvoorbeeld ook het Waterschap zitting moeten krijgen, aangezien daar de verantwoordelijk voor de kustverdediging is belegd.

            Positief: Veel nieuwe duinvorming aan de westzijde van Rottumerplaat

Over beheer
Het staat buiten kijf dat de SVRR verheugd is over de ontwikkelingen. Veel nieuwe duinvorming – en dan vooral op Plaat – stemt tot vreugde. En natuurlijk is de SVRR het eens met de keuze voor zo veel mogelijk vrije dynamiek. Maar dan wel met de mogelijkheid om tussentijds –op grond van de omstandigheden- anders te besluiten. Het dichttimmeren van het beleid voor een groot aantal jaren zou onverstandig zijn. Immers, dan is slechts achteraf ingrijpen mogelijk wanneer dat noodzakelijk mocht. En achteraf is misschien wel te laat.

Het beleid  omtrent het beheer moet gestoeld zijn op alle aspecten die daarbij een rol spelen, rekening houdend met de relevante wet- en regelgeving. Op het gebied van natuur zijn dat bijvoorbeeld de Natuurwet en  Habitatrichtlijn. Maar ook zaken als biodiversiteit spelen hierbij een rol. Streven we naar een zo groot mogelijke diversiteit of staan we toe dat bepaalde habitats mogelijk verdwijnen en daarmee de flora en fauna die daaraan is gebonden (denk aan de Tuin van Toxopeus)?

Een ander aspect is kustverdediging. SVRR heeft zich altijd op het standpunt gesteld dat de eilanden een (belangrijke) rol spelen in de kustbescherming van het achterliggende vasteland. Een mening die ook door anderen wordt gedeeld. De dreigende klimaatsveranderingen en de mogelijke zeespiegelstijging maken het alleen maar noodzakelijker om het aspect kustverdediging bij de beleidsvorming te beschouwen. Voor de overige Waddeneilanden bestaat hierover eenstemmigheid. Voor Rottumeroog en Rottumerplaat zou dat niet anders moeten zijn.

Maar ook het cultuur-historisch aspect is belangrijk. Natuurlijk is het onmogelijk om alles te bewaren in de oorspronkelijke staat; dat geldt zeker voor het Waddengebied. En natuurlijk is Rottumeroog nu niet meer het eiland dat het in de Middeleeuwen of honderd jaar geleden was. Het staat echter buiten kijf dat Rottumeroog een zeer rijke historie heeft en deel uitmaakt van het cultuur-historisch erfgoed van Nederland. Recht doen aan dat erfgoed betekent dat bij het te formuleren beleid ook dit aspect een plaats moet krijgen.

Kortom, het is zaak verstandig beleid rond het beheer te formuleren waarin alle aspecten –en waarschijnlijk zijn er nog wel meer dan de genoemde drie- worden geïntegreerd.

Over communicatie
De SVRR is van mening dat, juist omdat de eilanden niet of nauwelijks voor het publiek toegankelijk zijn, voorlichting geven over het wel en wee ervan een plicht is van de organisaties die bij het beheer zijn betrokken. Voor veel Nederlanders is dat tenslotte de enige manier om kennis te nemen van de situatie op de eilanden. En ook hier geldt: voorlichting mag nooit eenzijdig zijn en moet alle aspecten en inzichten vertegenwoordigen

Dat krijg je als je drie organisatie-adviseurs meestuurt op een werkweek naar Rottumerplaat: op de donderdagavond (13 oktober 2005) is door de hele ploeg met veel enthousiasme een Quick Scan uitgevoerd omtrent het beleid (SVRR en BAKR) en het beheer van de eilanden. Wat bedoeld was als een aardigheidje, werd uiteindelijk een serieuze aangelegenheid die drie uur heeft geduurd. Ondanks dat dit werd gelardeerd met een enkel drankje, heeft de sessie geleid tot een aantal boeiende  en zinvolle ‘verbetermogelijkheden’. Deze zullen onder de aandacht van het bestuur worden gebracht. Een greep:

· Er is meerjaren beleid nodig; “Opruimen” en/of “Behoud”

· Benutten Waddengasfonds

· Wadlopen en excursies ook naar Plaat toestaan

· In plaats van steeds weer opruimen, inzetten op verkleinen van hoeveelheid afval

In dit licht is de SVRR ook voorstander van het organiseren van excursies naar Rottumerplaat (onder dezelfde condities als die naar Rottumeroog) en stelt voor naar de mogelijkheden hiervan een onderzoek in te stellen. SVRR is zich bewust van de moeilijkheden die daarmee gepaard gaan. De aanlandingsplaats aan de oostzijde is morfologisch gezien erg onrustig. De afstand tot de duinen en bebouwing is vrij groot en doorsneden met enkele prielen. De combinatie regen en/of wind of mist kunnen gemakkelijk tot grote problemen leiden of grote risico’s met zich mee brengen voor excursiedeelnemers. Aanlanding aan de westkant is vaak niet mogelijk ten gevolge van zeegang en branding in de Lauwers. Aanlanding voor Rottumerplaat vanuit het Schild kan een langdurige, vrij ernstige verstoring voor met name de zeehondenpopulatie tot gevolg hebben en moet daardoor wellicht worden ontzien. Juist op deze punten zou het onderzoek zich moeten richten, leidend tot een gefundeerde uitspraak over het wel of niet organiseren van excursies naar Rottumerplaat en de randvoorwaarden die daarvoor gelden.

Over bebouwing
De SVRR is van mening dat de bebouwing op beide eilanden toereikend moet zijn voor alle activiteiten die er worden uitgevoerd en voor ongewild cq. ongepland verblijf.

Op  de eilanden worden diverse werkzaamheden uitgevoerd waarbij medewerkers van diverse instanties zijn betrokken (vogelwachters en -tellers van SBB, monitoring- en beheeractiviteiten door RWS, vrijwilligers SVRR). Daarnaast verblijven op ad hoc basis ook derden op de eilanden: denk aan onderhoudswerkzaamheden aan de gebouwen of inventarisaties flora en fauna door LNV. Bij het vaststellen van de capaciteit en inrichting van de gebouwen dient met het totaal aan werkzaamheden rekening te worden gehouden, en niet alleen met de belangen of werkzaamheden van één van de betrokken partijen. Ook hier gaat het  om de totaalvisie.

Voor wat betreft ongewild of ongepland verblijf: denk aan plotselinge weersveranderingen; wind, onweer, mist en dergelijke op het moment dat er gasten of vrijwilligers aanwezig zijn, of in het geval zich calamiteiten voordoen die het noodzakelijk maken op één van de eilanden te overnachten.

Op 11 november spreekt de BAKR over de nieuwe beheerregeling. Wij houden u op de hoogte.

De Kaap
Najaar 2005

In de BAKR hebben zitting:
-Rijkswaterstaat (voorzitter)
-Ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit
-Staatsbosbeheer
-Gemeente Eemsmond
-Provincie Groningen
-Vereniging van Oevereigenaren
-Waddenvereniging
-Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat