Nieuw Duits Waddeneiland

Duitsland heeft er een nieuw Waddeneiland bij. De zandbank Kachelotplate ten noorden van de provincie Groningen is uitgegroeid tot een echt eiland. Om aan de definitie van eiland te voldoen moeten minimaal 160 ha. bij gemiddeld hoog water niet meer door de Noordzee worden overspoeld. Kachelotplate ligt tussen de eilanden Borkum en Juist. Het heeft nu een lengte van 2,5 km. en een maximale breedte van 2,2 km.

Eilanden die komen en gaan . . . . . . . . Wind en stroming transporteren voortdurend enorme hoeveelheden zand vanuit de Noordzee naar de Waddenzee. Op deze manier kan, zoals in het geval van Kachelotplate een nieuw eiland worden geboren. Maar het kan ook andersom. De voormalige Groningse Waddeneilanden Bosch, Corenzand en Heffezand bestaan nu alleen nog op antieke landkaarten, in de Middeleeuwen graasde er vee en woonden er mogelijk zelfs mensen. Het bekende vogeleilandje Griend ten zuiden van Terschelling was 500 jaar geleden een bewoond eiland met een eigen haven. Verzwolgen Van meer recente datum zijn de ingrijpende veranderingen op Rottumeroog en Rottumerplaat, de twee eilandjes voor de Groningse kust. Rottumeroog, waar vroeger de bekende strandvoogd Toxopeus woonde, wordt nog zeer beperkt beschermd door Rijkswaterstaat in samenwerking met de Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat. Toch kalft het eiland steeds verder af. De beroemde tuin van Toxopeus is inmiddels geheel verzwolgen door de golven. Recentelijk vormt zich echter een zogenaamde zandhaak/zandrif op de plaats waar eens de tuin van Tox lag. Een volkomen onverwachte ontwikkeling. Rottumerplaat, dat geen kunstmatige kustverdediging kent is de afgelopen jaren juist flink gegroeid. Ook hier vormt zich n.b. aan de noord-west kant een zandhaak waarbij verwacht wordt dat uitlopers hiervan zich weer aan zullen sluiten op het strand. Het gevolg zal zijn een unieke kwelder aan de noord-west kant van Rottumerplaat. Inmiddels is hier al sprake van de eerste zoutwater vegetatie. Veertig jaar Om nieuwe eilanden te doen ontstaan zijn bijzondere omstandigheden nodig.

Kachelotplate bestaat al zeker veertig jaar maar nu pas heeft deze zandplaat zich ontwikkeld tot een echt eilandje. Zo'n transformatie kan zich voltrekken als een grote zandplaat zomers bij hoog water gedeeltelijk droog blijft, zodat de wind er voldoende vat op krijgt om stuifduinen te vormen. Op die manier wordt elke zandplaat hoger.

Als de duinen aan het einde van de zomer hoog genoeg zijn, en er volgt een rustige herfst, dan bestaat de kans dat het nieuw gevormde eiland de winter overleefd en zich het volgende jaar verder ontwikkeld. Maar voor hetzelfde geld vaagt een flinke storm het jonge land in één klap weg. Een zandplaat in het Nederlandse deel van de Waddenzee die op korte termijn zou kunnen uitgroeien tot een eilandje is het Simonszand ten oosten van Schiermonnikoog.

De Kaap
Najaar 2003

Overgenomen uit onder andere:
Dagblad van het Noorden