Spreekbeurt "Rottumeroog en Rottumerplaat"

De geschiedenis van Rottumeroog
Rottumeroog is een waddeneiland van Groningen dat in 1354 voor het eerst in de geschiedenisboekjes voorkomt. In 1738 is het kort eigendom van enkele Friezen geweest. Groningen kocht het terug omdat men bang was dat de dijken van de kust van Groningen gevaar liepen. Groningen vond dat het onderhoud van Rottumeroog beter zou zijn als de staat dat zou doen dan een paar particulieren. Zij stelden weer een voogd aan, die het onderhoud van het eiland deed en gestrande schepen en goederen moest bergen.

De laatste eiland voogd is mijnheer Toxopeus die tot 1967 op het eiland heeft gewoond. Door het wandelen van het eiland moesten verschillende huizen van de voogden verplaatst worden. Het laatste voogdhuis van de familie Toxopeus werd in 1998 afgebroken omdat het in zee dreigde te vallen, enkele schuren werden daarvoor door stormen en door de golven in zee getrokken. Bij het huis stond een zeekaap, dat is een oriëntatiepunt (een baken) voor de scheepvaart. De kaap is 118 jaar oud en dreigde in 1998 ook in zee te vallen. Omdat de kaap een monument is is de kaap verplaatst. De kaap lijkt op een mini Eiffeltoren.

In de 19' eeuw komt er toeristische belangstelling voor het waddengebied. In 1990 besluit het Ministerie van Verkeer en Waterstaat samen met Staatsbosbeheer dat ze de eilanden niet meer zullen onderhouden. De zoon van de laatste eilandvoogd en bewoner van Rottumeroog, Toxopeus, bezet uit protest het eiland. De Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat gaat zich inzetten om het eiland Rottumeroog te onderhouden in samenwerking met Rijkswaterstaat. Eén keer in de vijf jaar wordt besproken of men hier nog mee door blijft gaan.

Rottumeroog
Rottumeroog ligt in het Waddengebied dat zich uitstrekt van Nederland tot en met Denemarken. Rottumeroog is een onbewoond en autovrij eiland. Er mogen geen mensen komen. Alleen de vrijwilligers van de Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat, mensen van Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, Vogelwachters en een enkele keer mensen die met een excursie van Rijkswaterstaat mee mogen. Op Rottumerplaat mogen helemaal geen mensen komen. Rottumeroog heeft evenals alle waddeneilanden te maken met eb en vloed wat om de 6 uur verandert.

Rottumeroog is een wandelend eiland, d.w.z. dat het eiland aan de noordkant afkalft en aan de zuidkant langzaam aangroeit. Door stormen is Rotturneroog aan de noordkant heel vlak geworden. Dat komt omdat strekdammen in zee niet meer onderhouden worden. De regering heeft andere ideeën over het behouden van de Nederlandse kust gekregen. Strekdammen zorgen voor het breken van de golven en houden de zeestroorn buiten de kust. Rottumeroog wordt sinds 1991 op milieuvriendelijke manier behouden. Met rijshoutschermen (= van wilgentenen) en het planten van helmgras. Voor de rest wordt het eiland overgelaten aan de oerkrachten van de natuur. Door de matten van rij shout (wilgen tenen) wordt in korte tijd veel zand gevangen, waardoor nieuwe duinen ontstaan. Soms vallen de schermen weer ten prooi aan de zee. Matten van beton en jute werden jaren lang gebruikt om de duinen te beschermen tegen duinafslag. Door stormen werden ze weggeslagen. De resten liggen nu nog op het strand.

Rottumerplaat heeft nog maar een dunne duinenrij. Deze is kunstmatig door de mens aangelegd en is 7 km. lang. Een doorbraak naar de Waddenzee wordt over niet al te lange tijd verwacht. Rottumerplaat wordt in zijn geheel aan de natuur overgelaten. Op Rottumeroog wordt nog beperkt onderhoud gedaan.

In de zomer wonen vogelwachters op Rottumerplaat. Dat zijn biologen die vanaf april -oktober vogeltellingen doen, de vogeltrek bekijken en er voor zorgen dat het rustig op het eiland blijft.

Dieren en planten
Op Rottumeroog en Rottumerplaat leven en broeden veel verschillende soorten vogels zoals: Strandlopers, Stern, Kokmeeuw, Mantelmeeuw, Visdiefjes. Sommige van deze vogels vliegen in de winter naar Afrika of komen vanuit Siberië hier juist overwinteren. Veel zeehonden liggen op de zandbanken rond en tussen Rottumeroog en Rottumerplaat. Er zijn veel soorten planten zoals bijv.: Zeekraal, lamsoor en de zeemelkdistel.

Vrijwilligers
6 keer per jaar gaan vrijwilligers van de Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat voor en na het broedseizoen van de vogels naar de eilanden om het broeden van de vogels niet te verstoren. Zij worden met de reddingsboot van Rijkswaterstaat vanuit de Eemshaven naar de eilanden gebracht en wonen 1 weekje op het eiland. Op Rottumeroog wonen ze in een soort wooncontainer. De werkzaamheden die zij doen is het opruimen van het strand van zwerfafval: jerrycans, olievaten, visnetten, plastic, glas, touwen, hout, kratten en kistjes. Verder plaatsen ze Verboden toegang bordjes, plaatsen zij rijshoutschermen, houten stokken plaatsen om geulen te markeren en planten zij helmgras. Een kok gaat mee om het eten voor de vrijwilligers te koken.
Op Rottumerplaat wordt alleen maar het strand opgeruimd en de woning van de vogelwachters onderhouden.

De vrijwilligers zijn lid van de Stichting vrienden van Rotturneroog en Rottumerplaat. Ook jullie kunnen lid worden van deze stichting.
Lidmaatschap = f.30,--. Opgeven kan bij mijn opa Venema.

------------------------

Naar aanleiding van deze spreekbeurt deelde Robert aan zijn klasgenoten het volgende vragenlijstje uit.

1 . Wanneer kwam Rottumeroog voor het eerst in de geschiedenisboekjes voor ?
2. Wie was de laatste eilandvoogd ?
3. Wat deed een eilandvoogd ?
4. Hoe oud is de kaap ?
5. Voor welke landen ligt het Waddengebied ?
6. Is Rottumeroog een autovrij eiland ? Ja / Nee
7. Noem 4 vogelsoorten die op Rottumeroog leven.
8. Wat doet de Stichting Vrienden van Rottumeroog allemaal op Woog ?

Bovenstaande spreekbeurt, die door de redactie onverkort is overgenomen, werd gehouden door de 11 jarige Robert Venema. Robert zit in groep 8 van de openbare basisschool "Brinkschool" te Haren.

De Kaap - najaar 2001