Tv-drieluik brengt de Wadden heel dichtbij

Door: Fred Lammers

Fotograaf/documentairemaker Rob de Wind uit Maartensdijk heeft iets met de Waddeneilanden. Het feit dat zijn voorouders op Ameland woonden (pas zijn vader brak met deze familietraditie) is daar waarschijnlijk niet vreemd aan. "Als kind ging ik al regelmatig op Ameland logeren bij ooms en tantes. Zodoende leerde ik dat gebied heel goed kennen en waarderen. Het is voor mij nog steeds een van de mooiste stukjes van Nederland, omdat het er zo puur is." Juist daarom is hij uiterst gevoelig voor zaken die de onbedorven sfeer aantasten. In het verleden heeft Rob (41), terzijde gestaan door zijn vrouw de journaliste Ella Huijzen, de Wadden al diverse keren in beeld gebracht. In 1976 was het 'Een Waddenfilm'. "Onder dat motto kon ik alles wat ik de mensen wilde laten zien onderbrengen, en dat was meer dan leuke vogeltjes en konijntjes."In opdracht van de KRO mogen Rob en Ella deze maand helemaal uitpakken in een televisie-drieluik. De eerste aflevering 'Waddenzee, hoe gaat het ermee?' is vanavond (Ned. 1, 18.30 uur) te zien. Het is een geactualiseerde versie van de film die Rob in 1989 in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds maakte. Er komt in naar voren dat actievoeren tegen ongewenste ontwikkelingen beslist zin heeft. Tal van omstreden plannen, zoals de aanleg van een dam naar Ameland, de inpoldering van het Friese wad, het leggen van een olie- en gasleiding dwars door het wad bij Schiermonnikoog en het realiseren van een haven in de Dollard zijn van tafel. Maar de olielozingen en -boringen gaan door.Een ernstige aantasting van het gebied zijn ook de schietoefeningen. Rob: "Dat schieten is zelfs op de afgelegen Rottumerplaat te horen. Waarom stopt Defensie daar niet mee? Ik begrijp dat er oefenterreinen moeten zijn, maar waarom zoeken ze die altijd op de meest kwetsbare plekjes? Waarom leggen ze in de Noordzee, een flink eind uit de kust, geen kunstmatig eiland aan? Technisch is dat mogelijk. Daar zou dan naar hartelust kunnen worden geoefend."Volgende week woensdag laat Rob de Wind zien hoe garnalenvisser Bertus Medendorp leeft. Bertus vist al jaren in zijn eentje in de Waddenzee. Het is werken van zonsopgang tot zonsondergang, wat in de zomermaanden neerkomt op werkdagen van achttien uur. Rijk wordt Bertus er niet van. Gemiddeld verdient hij een tientje per uur. De mannen van Rottum' sluit op 15 april de reeks af. Persoonlijk vindt Rob dat de uitschieter. Vandaar ook dat die documentaire veertig minuten duurt. Rottumeroog en het aangrenzende Rottumerplaat zijn de laatste tijd in het nieuws. Dat begon toen Hendrik Toxopeus en zijn vrouw Janny vorig jaar tot bezetting van Rottumeroog overgingen uit protest tegen het voornemen het eiland aan de elementen prijs te geven. Gelukkig is dat besluit recent teruggedraaid, mede door het informele bezoek dat minister Maij-Weggen vorig jaar aan het gebied bracht. Rob en Ella waren daar als enige vertegenwoordigers van de media getuige van.Die film geeft een beeld van het eenzame bestaan van de mannen van Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer, die naast een paar vogelwachters en de deelnemers aan de schaarse excursies de enige menselijke wezens zijn die op Rottum worden toegelaten.Rob ziet zijn film als een manier om een breed publiek te laten zien hoe Rottum eruit ziet. "Er zijn al te veel kwetsbare plekjes op aarde voor toeristen gesloten, omdat die er geen idee van hebben hoe ze zich moeten gedragen. We zouden moeten accepteren dat er gebieden zijn waar de mens niets heeft te zoeken. Degenen die er toch worden toegelaten moeten zich ondergeschikt maken aan de natuur. Voor deze documentaire hebben Ella en ik dertig dagen op Rottum gefilmd. Wij zijn niet overal op afgestapt, zoals je mensen tegenwoordig ziet doen in hun jacht op imposante videobeelden waarmee ze thuis indruk kunnen maken. Als wij filmen doen we dat met telelenzen vanuit schuilplaatsen."Dat heeft tot prachtige resultaten geleid. Niet eerder werden filmbeelden gemaakt van pasgeboren zeehondjes die door zeemeeuwen worden belaagd. Een zandstorm meemaken op Rottum is een onvergetelijke ervaring. Ook dat zit in de film. En dan de toevalstreffer:de redding van een zeehondenjong, vijf kilometer uit de kust, dat zijn moeder in die storm was kwijtgeraakt. Het zijn ontroerende beelden van een man in duikerpak die alles in het werk stelt de zeehondenbaby in veiligheid te brengen. Rob laat de kijkers ook delen in het happy end als de ruige duiker zich er niet voor schaamt wat te kroelen met het zeehondje.Over de toekomst is Rob hoopvol gestemd. "De milieubeweging groeit. Er zijn goede dingen bereikt. We krijgen duidelijk een weerwoord. Dat minister Maij haar plannen heeft bijgesteld is een goede ontwikkeling. Daaruit blijkt dat de overheid het milieubeleid serieus neemt. Als ze nu in Den Haag ook nog wat minder praten en wat meer doen ben ik helemaal tevreden."          

Bron:
Trouw
1 april 1992