Straks eilanden voor de kust van Delfzijl?

Door: Henk Wollerich

Verleg de kustlijn tussen de Eemshaven en Delfzijl en bouw daar woongebieden als stedelijke eilanden in zee. Maak gebruik van de hoogteverschillen in getijde in het Noorden en leg op de plaats van de huidige sluizen een getijdencentrale bij het Lauwersmeer. Maar ook op de Hondsrug kan door vrij verval van water, watertrappen en nieuwe watersprongen energie uit water worden gewonnen.

Het Lauwersmeer (misschien) over tien jaar

Het zijn slechts enkele van de opvallende ideeën die in de noordelijke project Grounds for Change zijn bedacht om het Noorden 'energie(k)' op de internationale energiekaart te zetten. Gistermiddag werden onder voorzitterschap van de Groninger commissaris van de Koningin Hans Alders tijdens de driejaarlijkse conferentie van de International Gas Union (IGU) in Amsterdam de resultaten gepresenteerd. Dit als onderdeel van Bridging the Future, het IGU- project om het verduurzamen van de energiehuishouding en ruimtelijke ordening niet meer afzonderlijk van elkaar, maar in samenhang te beschouwen. Droombaar, maar ook voorstelbaar Eemshaven - Delfzijl ontwikkelt zich tot de Po(o)rt van Noord en Balkon aan de Dollard, in de plannen van het team. Er wordt energie geïmporteerd, geproduceerd, opgeslagen en getransporteerd. Eemsmond krijgt een dynamiek die vergelijkbaar is met de Rijnmond en er staan hightech bioraffinaderijen zij aan zij met kenniscentra rond het thema duurzame energie. Het door het verleggen van de kustlijn nieuwe woongebied Cote d' Ollard krijgt een open verbinding met zee en de Friese meren. Een tweede waterrijk woongebied ontstaat tussen het Damsterdiep en het Eemskanaal. Via dit kanaal worden de bewoners snel en filevrij met waterbussen naar het centrum van Groningen gebracht. De stijgende zeespiegel wordt ruimte geboden door in het Lauwersmeergebied zout water toe te laten. Het samenbrengen van zout en zoet water brengt een chemische reactie teweeg - osmose - , vergelijkbaar met die in een accu. Zo kan naast de getijdencentrale ook met een osmosecentrale energie worden gewonnen. Verder ontstaan er door de schone, zoutige lucht in het gebied nieuwe herstellingsoorden. Het gebied Hondsrug/Veenkoloniën is, aldus de onderzoekers, bij uitstek geschikt voor windenergie en landbouw. Er worden voedingsgewassen, maar ook grondstoffen voor energieopwekking verbouwd. Op de hoger gele gen delen kunnen landgoederen worden gebouwd. Emmen wordt Glas & Stad aan de flank van het nationaal park. In Em men ontstaat met name industrie waarbij in de Veenkoloniën geteelde multifunctionele gewassen als hennep worden omgezet in hoogwaardige producten. Het nieuwe glasgebied is in een lange strip langs de landsgrens geprojecteerd.

Bron:
Dagblad van het Noorden
8 juni 2006

Grounds voor change
In Grounds for Change namen deel marktpartijen als Gasunie, NAM, Energy Delta Institute, Rijksuniversiteit Groningen, KNN Milieu, TU Delft, Oranjewoud, het Bureau Bosch Slabbers en Wageningen Universiteit. Verder waren betrokken de drie noordelijke provincies, de gemeenten Groningen, Assen, Leeuwarden, Emmen en Borger Odoorn, Regiovisie Groningen-Assen, Energy Valley, Habiforum, het Centrum voor Energie en Milieukunde en Senternovem.

Twee zijden van dezelfde medaille
Noord-Nederland kan zich ontwikkelen tot het energiecentrum van Nederland, tot energiedistributiecentrum van Europa en energiekenniscentrum van de wereld. En dit alles met behoud en versterking van de eigen ruimtelijke en culturele identiteit. Dat concludeert de projectgroep Grounds for Change in de eindrapportage. "Het Noorden heeft met de aanwezigheid van aardgas, een zeehaven, de traditioneel sterke landbouw en veel beschikbare ruimte sterke troeven om de energietransitie succesvol in te zetten. Grounds for Change oriënteerde zich op een periode van dertig jaar. Omdat de ombouw naar een duurzame energievoorziening dan nog niet is voltooid zal er eerst een mix komen van hernieuwbare bronnen (wind/zon/biomassa) en fossiele energie (gas/olie/kolen). "Maar het Noorden heeft sterke troeven om die overgang succesvol in te zetten. Een integrale relatie tussen energie en ruimtelijke ordening is in alle gevallen essentieel. Energie en ruimte zijn twee zijden van dezelfde medaille."