24 maart 2001, de Wadvaarders enteren Rottumeroog

Door: Marjan Vroom

Foto's © Els Knol - Licht (Klik op de foto's om ze te vergroten)

Het was meteen al duidelijk, door de prima stemming bij aankomst in Noordpolderzijl, dat dit groepje Wadvaarders met wat speciale gasten zich zeer had verheugd op deze dag naar Rottumeroog. Discussiëren over natuurbeheer en afsluiting van gebieden met beleidsmakers, beheerders en de Waddenvereniging onder het genot van een wandeling over het eiland, daar hadden we wel zin in.

Ruud van der Steen, de organisator van deze dag, had de excursie lang geleden aangevraagd. Maar de wachtlijst is lang en eindelijk eind maart stonden wij bovenaan. In de week voor de excursie had het nog gevroren en de weervrouw voorspelde dat het vanaf zondag zou gaan verslechteren, maar voor die zaterdag werd maar liefst 10°, droog en een zonnetje voorspeld. Slechts enkele deelnemers hadden moeten afzeggen, voor de Wadvaarders onder hen werd snel vervanging gevonden, maar voor de vertegenwoordigers van de Stuurgroep Waddenprovincies en de Regionale Coördinatiegroep Waddenzee was dit niet mogelijk. Nu hielden we een groep over van bijna 30 mensen: bestuursleden, oud-bestuursleden, redactieleden en andere actieve leden met partners, Gerrit van Brakel van LNV, Leon Luyten van Staatsbosbeheer, recreatie specialist Liesbeth Meijer (ook lid, trouwens) en juriste Lianne Rombouts van de Waddenvereniging.

Met de Noordster voeren we in ongeveer twee uur naar Rottumeroog. Veel mensen bleven aan dek met elkaar staan praten, koffie of thee drinken en van het uitzicht genieten. Het was tenslotte voor de meeste mensen weer de eerste keer op het Wad na een lange winter. De zon liet zich nog een keertje zien, voor het laatst die dag. De wind trok nog een beetje aan en de temperatuur kwam niet boven de 6°.

Met veel te veel motorgeweld naar de zin van Wadvaarders kwamen we bij een plaat stil te liggen, zodat we vanaf de boeg met ladders en een plank het droge wad konden bereiken. Met de gids van Staatsbosbeheer liep de groep naar het eiland. We zagen eerst de laatste hoge duinen, met alle beschermingsmaterialen, die Rijkswaterstaat in de loop van de jaren heeft toegepast. Wat een rotzooi! We zagen de restanten van de bewoning en nog een stukje van de duinvallei die de ''Tuin van Toxopeus' werd genoemd. Het was heel aardig hoe Wiepke, dochter van de laatste eilandvoogd en partner van ons redactielid, de gids kon aanvullen met haar herinneringen aan het leven op dit eiland. Vanaf het stuifduin aan de oostpunt liepen we door de kwelder naar het (onlangs verplaatste) baken. Vele zeecontainers, machines en twee grote vierwiel-aangedreven auto's van Rijkswaterstaat staan zeer opvallend bij het baken. In de luwte van een grote berg palen en takken konden we even uitrusten en poseren voor de groepsfoto. Eenmaal terug aan boord hadden de meeste mensen vooral behoefte aan een warme zitplek. Het werd erg gezellig in het ruim, dicht tegen elkaar, met een drankje, koffie of thee en later soep en broodjes. De voorziening van eten en drinken was trouwens prima voor elkaar.

Maar wat heeft het allemaal opgeleverd? Hebben we beleidsmakers omgeturnd tot het openstellen van het gebied of waarderen we nu het gebied zo, dat we ook "handen af, allemaal" roepen? Aan een aantal Wadvaar-deelnemers heb ik gevraagd, wat hen is bijgebleven van deze dag.

"Wat is er nog weinig van Rottum over! Is daar nou al die regulering voor nodig. Als je op de oostpunt van andere eilanden staat zie je een veel rijkere en gevarieerdere natuur dan hier."

"De keten en tractoren doen met hun horizonvervuiling enorm veel afbreuk aan het landschap."

"Ik zie nog steeds geen enkele reden om buiten het broedseizoen niet droog te kunnen vallen bij deze plaat."

"Ik heb ervaringen uitgewisseld met nieuwe bestuursleden. We concludeerden dat ook bij de overheid nieuwe mensen zijn gekomen, maar nog steeds met oude standpunten. Het bestuur moet hen daarom weer opnieuw proberen te overtuigen. Het betekent volgens mij, dat de overheid een onbetrouwbare overlegpartner is (de overheid, niet de mensen). We (ex-bestuursleden) hebben 10 jaar met succes onze overtuiging uitgedragen, dat we geen schadelijke factor zijn. Maar het is nog steeds net zo hard nodig om hiermee door te gaan in het huidige overleg."

"Het lijkt wel alsof er weinig overeenstemming is tussen RWS en LNV over de omgang met Rottum. De één is met erg veel materieel aanwezig en de ander wil afsluiten en met rust laten."

"Het was fijn om een keer hier te zijn en met beide ogen te zien, dat andere eilanden aanmerkelijk mooiere plekken kennen en meer soorten vogels."

"Met Liesbeth van de Waddenvereniging heb ik gesproken over onze respectievelijke rollen bij het bekritiseren van overheidsbeleid. Wij zijn de "luis in de pels" voor recreatie en de Waddenvereniging doet dat voor de natuur."

"Zelfs in heel dikke kleding werd je toch wel koud aan dek."

"Gesprekken over verstoringen gaan vrijwel direct over extreem gedrag van mensen en hun vaartuigen. Snelle motorboten en waterscooters bijvoorbeeld."

"Ik heb met Gerrit van LNV gesproken over de onduidelijkheid voor de meeste mensen, waarom dit gebied wordt afgesloten. In het Toeristisch Overleg Waddenzee worden wijzigingen in afgesloten gebieden wel besproken, maar uit het verslag van zo'n vergadering kun je de argumenten voor de wijzigingen niet halen. En dan gaat het alleen nog maar om wijzigingen, de reden waarom een gebied überhaupt afgesloten is, valt vaak niet meer te achterhalen. De overheid zou heldere en controleerbare besluiten moeten nemen zodat belangenorganisaties het beleid beter kunnen toetsen. Gerrit was met mij eens, dat het goed zou zijn motivaties goed op papier te zetten."

"Het was heel nuttig om met allerlei mensen te praten over het eiland."

"De heel zichtbare materiële aanwezigheid van Rijkswaterstaat nodigt niet uit tot de overtuiging dat dit eiland iets heel bijzonders is."

"Een leuke excursie met een gezellig gezelschap en de verzorging aan boord was prima."

"Juist het feit dat je er niet mag komen maakt het heel spannend en bijzonder om er een keer te zijn."

Bron:
Berichten van de Waadvaarders
Juni 2001
www.wadvaarders.nl

Foto's: de vlag van de Wadvaarders bevestigd aan een restant van de voormalige voogdswoning, een 'elftalfoto' van de excursiegangers en een houten voorwerp, mogelijk afkomstig van een schip. Overigens heeft de vlag het niet lang uitgehouden. Tijdens schoonmaakwerkzaamheden de week erop door Rijjkswaterstaat en vrijwilligers van de SVRR (waarvan ikzelf er een was) is de vlag in de vuilcontainer verdwenen.